01 Νοέ Όσπρια, ένας θησαυρός στο πιάτο μας

[dropcap]Τ[/dropcap]α όσπρια είναι ένα από τα πιο χαρακτηριστικά ελληνικά πιάτα και προσωπικά μου αρέσουν πάρα πολύ. Για τη νοστιμάδα τους, τις παραλλαγές που μπορείς να τα μαγειρέψεις και τους συνδυασμούς που μπορείς να κάνεις με άλλες τροφές. Από όλα, ο γιος μου προτιμάει τις φακές. Τις φτιάχνουμε σαλάτα το καλοκαίρι, όπως τα μαυρομάτικα και σούπα το χειμώνα και τώρα που ο καιρός κρυώνει η φασολάδα (με πολύ καρότο και ντομάτα)  θα ξανά μπει στο τραπέζι. Αδυναμία έχω στη φάβα (χωρίς κρεμμύδι όμως) και δεν μπορώ να αντισταθώ σε μία ρεβιθάδα φτιαγμένη στη γάστρα.

Εκτός από τη νοστιμιά τους, τα όσπρια είναι πολύτιμα για τη διατροφική τους αξία και για τον τρόπο που θωρακίζουν την υγεία μας, ένα συνδυασμό ιδιοτήτων που δύσκολα τον πετυχαίνεις.

Τι διατροφική αξία έχουν

Πρωτεΐνες. Παρόλο που λένε να τρώμε κρέας και ψάρι για πρωτεΐνες, τα όσπρια είναι πιο πλούσια. Η σύνθεση τους σε βασικά αμινοξέα είναι σχεδόν ισάξια με τη σύνθεση τροφών ζωικής προέλευσης. Υστερούν μόνο σε ορισμένα αμινοξέα όπως τριπτοφάνη, μεθειονίνη, κυστεϊνη, που βρίσκονται στα δημητριακά. Στα δημητριακά όμως δεν υπάρχει σχεδόν καθόλου η λυσίνη, για αυτό και οι διατροφολόγοι μας συστήνουν να τα συνδυάζουμε με ρύζι, για παράδειγμα.

Άμυλα και σάκχαρα. Η ποσότητα που υπάρχει θεωρείται η πιο ενδεδειγμένη για μία σωστή διατροφή, για αυτό δεν θα πρέπει να λείπουν σε μία δίαιτα αδυνατίσματος. Μία μικρή μερίδα περιέχει περίπου διακόσιες θερμίδες και οι σύνθετοι υδατάνθρακες και ίνες κόβουν την όρεξη με τον πιο φυσικό τρόπο.

Λίπη. Με εξαίρεση τη σόγια, τα όσπρια περιέχουν λίγα λίπη, κυρίως ακόρεστα που είναι απαραίτητα στη διατροφή μας επειδή είναι τα καλά λίπη. Και δεν περιέχουν χοληστερίνη.

Βιταμίνες. Τα όσπρια είναι από τις καλύτερες πηγές του συμπλέγματος Β, απαραίτητες για τη μυϊκή λειτουργία, για τη νευρική ισορροπία του οργανισμού και για τις ανάγκες του μεταβολισμού των υδατανθράκων. Είναι επίσης καλή πηγή της βιταμίνης Β2 που προστατεύει ιστούς και όραση και Β9 ( φολικό οξύ) αναγκαίο για το σχηματισμό των ερυθρών αιμοσφαιρίων καθώς βήτα καροτίνης και βιταμινών C και D.

Μεταλλικά άλατα. Κυρίως ασβέστιο, μαγνήσιο και κάλιο (τα κουκιά και τα ρεβίθια περιέχουν τόσο ασβέστιο τόσο και το τυρί). Είναι πλούσια και σε ιχνοστοιχεία όπως σίδηρος, χαλκός, μαγγάνιο, ψευδάργυρος και ιώδιο. Με τη διαφορά ότι η ύπαρξη φυτικού οξέος, το οποίο είναι μεν χρήσιμο από πλευρά υγείας, μειώνει την ικανότητα απορρόφησης από τον οργανισμό ορισμένων μετάλλων,  όπως το ασβέστιο.

Ίνες. Είναι από τις ομάδες τροφίμων που περιέχουν τις περισσότερες ίνες.

Τι προστατευτική ασπίδα έχουν

Τα όσπρια έχουν μεγάλη θετική επίδραση στην πρόληψη σοβαρών παθήσεων. Συγκεκριμένα, τα κουκιά περιέχουν υψηλές ποσότητες L-Ντόπα, ουσία που χρησιμοποιείται στη θεραπεία στη νόσο Πάρκινσον. Προλαμβάνουν το σχηματισμό κάποιων όγκων σε καρδιαγγειακές αλλοιώσεις που συνδέονται με τον μεταβολισμό της χοληστερίνης. Επίσης, τα άπεπτα σάκχαρα που παράγουν αέρια, επιτυγχάνουν τη χώνευση περιορίζοντας τη δράση ενδεχομένων τροφικών καρκινογόνων ουσιών, ενώ το φυτικό οξύ έχει την ικανότητα να προλαμβάνει το καρκίνωμα στο κόλον καθώς και άλλων μορφών όγκων.  Έπειτα, τα όσπρια όχι μόνο δεν περιέχουν χοληστερίνη, αλλά αναπτύσσουν και «αντιχοληστερική» δράση. Οι τροφικές ίνες εμποδίζουν την κυκλοφορία της από το συκώτι προς τα αιμοφόρα αγγεία, για αυτό το λόγο είναι εξαιρετικά ωφέλιμα σε παθήσεις όπως ο διαβήτης, η αναιμία και η αρτηριοσκλήρωση. Και σύμφωνα με τη μεσαιωνική ιατρική, τα κουκιά, τα ρεβίθια και τα φασόλια θεωρούνται ότι έχουν αφροδισιακή επίδραση! Μήπως να είναι καιρός να τα δείτε και αλλιώς αυτά τα «ταπεινά» πιάτα;

(πηγή: περιοδικό «Γυναίκα»)