30 Οκτ Είναι η γιόγκα είδος γυμναστικής;

Κατακόρυφο στο ένα χέρι, στήριξη μόνο στο κεφάλι και πλάγιες στηρίξεις, πόδια πίσω από το κεφάλι και πέλματα που πατούν στο κεφάλι, ανάποδοι τροχοί και ακροβατικές ακολουθίες, είναι μερικές από τις φιγουράτες πόζες που βλέπουμε να κάνουν σε σχολές και σε φωτογραφίες στο ίνσταγκραμ. Είναι πράγματι εντυπωσιακές, ειδικά για ανθρώπους όπως και εγώ που δεν έχουμε καμία σχέση με το μπαλέτο ή με την ενόργανη γυμναστική. Πολύς κόσμος, θεωρεί ότι αυτές οι πόζες είναι ο σκοπός της γιόγκα. Είναι όμως μια παραπλανημένη ιδέα που αποτρέπει αρκετό κόσμο να κάνει γιόγκα. Είναι γιόγκα να πηγαίνουμε το σώμα στα άκρα και να προσπαθούμε να δεθούμε κόμποι; Αφορμή για να γράψω το άρθρο στάθηκε ένα ιμέιλ που έλαβα ρωτώντας με ως δασκάλα γιόγκα, αν μπορώ να κάνω τις στηρίξεις που έβλεπα στις φωτογραφίες, που ζητάει ένας πελάτης για ένα διαφημιστικό. Οι στηρίξεις ήταν δύσκολες και απαιτητικές, που μόνο ένα πολύ ευλύγιστο και χρόνια δουλεμένο σώμα θα μπορούσε να κάνει. Ίσως και σε πιο νεαρή ηλικία. Χαμογέλασα και ευγενικά απάντησα αρνητικά.

Θαυμάζω την ευπλασία και την ευλυγισία του σώματος όταν βλέπω κάποιον να εκτελεί μία, σε προχωρημένο επίπεδο, άσκηση. Αλλά δεν εντυπωσιάζομαι. Είναι σαν να βλέπω έναν πολύ καλό ακροβάτη. Γιατί έχει να κάνει περισσότερο με άθληση και όχι τόσο με γιόγκα. Με ένα κατόρθωμα του σώματος και όχι με την ισορροπία του σώματος.
Τα τελευταία χρόνια η γιόγκα έχει γίνει πολύ δημοφιλής. Και έχει εξαπλωθεί πολύ στη δύση δίνοντας περισσότερη έμφαση στις ασκήσεις, σαν ένα μέσο ενδυνάμωσης του σώματος. Αν και μερικές ασκήσεις θυμίζουν γυμναστικές ασκήσεις και υπάρχει μία αλληλοεπικάλυψη, και με τα περισσότερα μαθήματα που έχω παρακολουθήσει κατά καιρούς σε τάξεις να μοιάζουν με μαθήματα γυμναστικής ώστε να προκαλείται σύγχυση, η γιόγκα δεν είναι κάποιο είδος γυμναστικής σώματος και χιλιάδες άνθρωποι έχουν τραυματιστεί σωματικά – αλλά και ψυχολογικά οτι δεν τα καταφέρνουν- από ασάνες, όπως λέγονται οι πόζες. Είναι καλό να γίνει μια διάκριση, ανεξάρτητα από το πόσο απροσδιόριστη μπορεί να φανεί εκ πρώτης όψεως, επειδή η ποιότητα, οι μέθοδοι, οι σκοποί και τα οφέλη που δίνει η γιόγκα είναι αρκετά διαφορετικά από εκείνα που συνδέονται με τη γυμναστική.

Η βάση της γυμναστικής με την ευρύτερη έννοια, είναι η επίτευξη μιας καλής φυσικής κατάστασης όσον αφορά την αντοχή, τη δύναμη, την ευκινησία, την ευλυγισία, τον συντονισμό, την ισορροπία του σώματος. Όμως, κανένα είδος γυμναστικής δεν ενσωματώνει την αναπνοή. Και δεν περιλαμβάνει αναπνευστικές ασκήσεις. Επιπλέον, βασίζονται σε τυποποιημένα συστήματα ασκήσεων, πολλές φορές σκληρά για το ίδιο το σώμα, ανταγωνιστικά ως προς την εκτέλεση και προσανατολισμένα στο στόχο. Δυστυχώς, το ίδιο έχει αρχίσει να ισχύει και στη γιόγκα. Οι ασάνες, ωστόσο, είναι μόνο ένα από τα οκτώ επίπεδα της γιόγκα. Η πρόοδος στη γιόγκα γίνεται αργά, μπορεί να πάρει αρκετά χρόνια, οι ασκήσεις τροποποιούνται ώστε να προσαρμόζονται στην φυσική ελαστικότητα τους σώματος και είναι επικεντρωμένες στην αναπνοή και όχι στο στόχο. Στη γιόγκα, η αναπνοή σχετίζεται με την πράνα, είναι η αρχέγονη ζωτική δύναμη, με κάθε αναπνοή συμμετέχει όλο το σώμα, η κίνηση του σώματος και η κίνηση της αναπνοής γίνονται μια ενιαία διαδικασία συνεχώς αυξανόμενης αυτογνωσίας που εμβαθύνει στο διαλογισμό για να εξασφαλίσει μέσα από τη συνεχή πρακτική καλή υγεία, ευεξία, ζωτικότητα και μακροζωία.

Η γιόγκα είναι μία ολιστική προσέγγιση η οποία διευρύνει τη θεώρηση της ζωής. Για αυτό και πιστεύω προσωπικά, ότι δεν μπορεί να γίνει με γυμναστική προσέγγιση, αλλά με συνειδητότητα, γνώση, σωστή ευθυγράμμιση του σώματος για αποφυγή τραυματισμών, πειθαρχία, αφοσίωση, γνωρίζοντας τα προσωπικά μας όρια και παίρνοντας χρόνο. Η γιόγκα έχει πολλά να προσφέρει. Είναι ένα μονοπάτι πλούσιο σε γνώση, είναι η ένωση σώματος, νου και πνεύματος, είναι μία κατάσταση ύπαρξης οπού τα βιολογική μας υπόσταση αλληλεπιδράει αρμονικά με τα στοιχεία του σύμπαντος, είναι μία διαδικασία δημιουργίας, είναι μια αναζήτηση σωματικής, ψυχολογικής και πνευματικής ευεξίας. Η γιόγκα είναι το δικό σας «γιατί» κάνω γιόγκα. Δεν μπορώ να κάνω (ακόμα) αρκετές ασκήσεις. Και άλλες ίσως να μην μπορέσω και ποτέ. Ειδικά τις στηρίξεις. Μπορώ ωστόσο να πάρω τα οφέλη τους, τροποποιώντας την στήριξη. Και όσο εμβαθύνω την προσωπική μου πρακτική, βλέπω ότι σε πολλές ασκήσεις προοδεύω. Καθώς το σώμα μου γίνεται πιο δυνατό και εύκαμπτο, το ίδιο γίνεται και ο νους, η αίσθηση της ταυτότητας μου και η αντίληψη για τον εαυτό μου. Για αυτό, σαν δασκάλα γιόγκα, αυτό που προσπαθώ να κάνω είναι να ενθαρρύνω τους μαθητές μου να συνεχίσουν το ταξίδι της γιόγκα. Όπου κι αν βρίσκονται. Ότι κι αν φοράνε. Ένας μικρός «κάτω σκύλος» με λυγισμένα πόδια, το πρωί με τις πυτζάμες, είναι πιο αληθινός από ότι έναν φιγουράτο «σκορπιό» που ισορροπεί πάνω σε ένα βράχο. Μου θυμίζει τις δημιουργίες των μεγάλων σχεδιαστών μόδας στις επιδείξεις. Υπέροχες και θαυμάσιες στην πασαρέλα αλλά ποιος θα τις φόραγε στην αληθινή ζωή;