02 Μαρ Η ιστορία της άσπρης, κόκκινης κλωστής δεμένης που μας θυμίζει τα παιδικά μας χρόνια

Κι ας είναι ένα “παραμύθι”. Αυτό που κρατάμε, είναι η γλυκιά νοσταλγία που αφήνει στην ψυχή μας.
Από τη Μανταλένα Μαρία Διαμαντή

Toν πρώτο μου “Μάρτη”, μού τον είχε φτιάξει η γιαγιά μου. Νιώθω τυχερή που έχω μνήμη από τα πρώτα χρόνια της  ζωής μου. Υπέροχες αναμνήσεις που μένουν αναλλοίωτες στο μυαλό και την καρδιά μου.  `Ημουν, λοιπόν, τριών ετών όταν μου είπε: ” Φέτος θα φτιάξουμε μαζί ένα βραχιολάκι με κόκκινη κι άσπρη κλωστή!”  Η ιδέα μου φάνηκε φανταστική παρόλο που δεν νομίζω να είχα καταλάβει τί θα κάναμε… Θυμάμαι τα μαγικά της χέρια να ξετυλίγουν τις κλωστές, να τις ενώνει και να μου δίνει να κρατάω τις άκρες τους. Σιγά σιγά έφτιαξε μια ωραία πλεξούδα, σαν αυτές που μου έπλεκε στα μαλλιά μου. Την έδεσε και την έβαλε στο στρουμπουλό χεράκι μου… Εγώ, με την σκέψη ότι φόρεσα κάτι νεραϊδένιο, χάζευα το “Μάρτη” μου όλο καμάρι κι αφέθηκα στην ιστορία που μου διηγήθηκε η γιαγιά μου για το έθιμο.

Μια παράδοση που μου αρέσει να ακολουθώ κι εγώ με τα παιδιά μου. Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος, κάναμε την ίδια διαδικασία με τα ασπροκόκκινα βραχιολάκια. Βλέποντας τη ματιά τους πώς τα κοιτάζουν, είναι σαν να βλέπω τον εαυτό μου σε εκείνη την τρυφερή ηλικία.

Σε μια εποχή που όλα αλλάζουν, εξελίσσονται και κάποια δυστυχώς “χάνονται” – όπως τα αθώα, ανέμελα παιχνίδια- κι αντικαθίστανται  από τάμπλετς και ηλεκτρονικούς υπολογιστές, είναι ωραίο να διατηρούμε κάτι από παλιά. Κι ας είναι μόνο ένα “παραμυθάκι”. Δεν έχει σημασία. Αυτό που κρατάμε, είναι η γλυκιά νοσταλγία που αφήνει στην ψυχή μας.

Σύμφωνα με την παράδοση, το φοράνε κυρίως τα παιδιά για να μην “καούν” και να προστατευτούν από τον ανοιξιάτικο ήλιο. Πριν δεκαετίες οι όμορφες γυναίκες ήταν αυτές που δεν μαύριζαν από τον ήλιο (μαύριζαν αυτές που έκαναν δουλειά έξω, οι αγρότισσες ). Έτσι ο ήλιος του Μαρτίου θεωρείτο “ύπουλος” και ο “Μάρτης” ήταν κάτι σαν υπενθύμιση! Το βγάζουν στο τέλος του μήνα, ή το αφήνουν πάνω στις τριανταφυλλιές όταν δουν το πρώτο χελιδόνι, για να τον πάρουν τα πουλιά και να χτίσουν τη φωλιά τους.

Ο Μάρτης, που πήρε το όνομά του από το λατινικό όνομα του Θεού Άρη (Mars), πιθανότατα έχει τις ρίζες του στην Αρχαία Ελλάδα, και συγκεκριμένα στα Ελευσίνια Μυστήρια, όπου έδεναν μια κλωστή  στο δεξί τους χέρι και το αριστερό τους πόδι.  O Μάρτης είναι ο πρώτος μήνας του Ρωμαϊκού ημερολογίου και αντιστοιχεί με τον Ελαφηβολιώνα των Αρχαίων Ελλήνων. Στο Βυζάντιο γιόρταζαν την πρώτη Μαρτίου με σπουδαίες δραστηριότητες. Την Πρώτη Μαρτίου οι μικροί έφτιαχναν ένα ομοίωμα χελιδονιού και τραγουδώντας το ανάλογο τραγούδι πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι για να μαζέψουν αυγά.

Καλό μήνα Μάρτη…

ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ, «ΤΟ ΕΡΗΜΟΝΗΣΙ»

(από Τα Ρω του Έρωτα, 1972)

Γεια σου Απρίλη γεια σου Μάρτη
και πικρή Σαρακοστή βάζω πλώρη και κατάρτι
και γυρεύω ένα νησί
που δε βρίσκεται στο χάρτη.
Το κρατάνε στον αέρα τέσσερα χρυσά πουλιά
δε γνωρίζω εκεί πέρα
ούτε κλέφτη ούτε φονιά
ούτε μάνα και πατέρα.
Τα λουλούδια μεγαλώνουν
κάθε νύχτα τρεις οργιές
τις ακρογιαλιές ισκιώνουν
και τα δέντρα στις πλαγιές
σαν καβούρια σκαρφαλώνουν.
Μες στης ερημιάς τ’ αγέρι
όλ’ αγιάζουνε
με μιάς πιάνεις του Θεού το χέρι
και τα κύματα ακουμπάς
σαν αγριοπεριστέρι.

Γεια σας έχτρες γεια σας μίση
και γινάτι καθενός
άμα βρεις το ερημονήσι
όλα τ’ άλλα είναι καπνός
μια φορά να το ‘χεις ζήσει».

(πηγή: https://www.klik.gr/gr/el/brain-storm/martis-i-istoria-tis-aspris-kokkinis-klostis-d-3/?fbclid=IwAR0kcz8Euf3IdW-iibz32ZiRCEXnGsHJmjvIPJX01_u1SkYXIsEG3EJPU_I)