26 Ιαν Αντιβιοτικά, αλήθειες και μύθοι για την ορθή χρήση τους

[dropcap]Γ[/dropcap]νωρίζετε πόσο συχνά και σε ποιες περιπτώσεις χρησιμοποιούμε αντιβιοτικά;

α. «Συχνά. Όταν έχω μία γρίπη ή ένα κρύωμα».

β. «Αφορά σε περιπτώσεις ιώσεων, όχι;»

γ. «Όχι για ιώσεις μόνο όταν έχεις μία μικροβιακή λοίμωξη».

Όταν εμφανίστηκαν στη χημιοθεραπευτική ιατρική πριν από επτά δεκαετίες και άρχισαν να χρησιμοποιούνται ευρέως από το 1941 κατά των βακτηριακών λοιμώξεων θεωρήθηκε ότι πολλές ασθένειες θα εξαλειφτούν. Ωστόσο, τα πράγματα δεν έγιναν ακριβώς έτσι. Εξαιτίας της κατάχρησης των αντιβιοτικών, κάποια βακτήρια έγιναν πολύ ανθεκτικά με αποτέλεσμα να σημειώνονται 25.000 θάνατοι κάθε χρόνο στην Ευρώπη.

Σύμφωνα με μία έρευνα στην Αγγλία, που έλαβαν μέρος πάνω από 1.700 άτομα, τα οποία ρωτήθηκαν για τη γνώμη τους σχετικά με τη λήψη των αντιβιοτικών για την αντιμετώπιση του βήχα και του πονόλαιμου, το 25% των ατόμων που απάντησαν δήλωσαν ότι πίστευαν ότι τα αντιβιοτικά λειτουργούν αποτελεσματικά στις περισσότερες περιπτώσεις βήχα, πονόλαιμου και κρυολογήματος. Ωστόσο, το 70% των ερωτηθέντων αναγνώρισε ότι η αντοχή στα αντιβιοτικά αποτελεί ένα σημαντικό πρόβλημα, ενώ ένα αντίστοιχο ποσοστό αναγνώρισε ότι η αντίσταση στα αντιβιοτικά θα μπορούσε να επηρεάσει αυτούς και την οικογένειά τους μελλοντικά.

Τα ίδια ποσοστά περίπου, ισχύουν και για την Ελλάδα, σύμφωνα με τον Στάθη Σκληρό, γενικό γιατρό και πρόεδρο της Ελληνικής Εταιρείας Έρευνας και Εκπαίδευσης στην Πρωτοβάθμια φροντίδα Υγείας. «Η χώρα μας είναι σήμερα πρώτη στην Ε.Ε. στην αλόγιστη χρήση αντιβιοτικών, ενώ την ίδια ώρα, ολόκληρη η Ευρώπη αντιμετωπίζει το φαινόμενο του ‘τέλους των αντιβιοτικών», σημειώνει.

Τα αντιβιοτικά, όπως όλη η ιατρική κοινότητα επισημαίνει, χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για τη θεραπεία λοιμώξεων που προκαλούνται από μικρόβια και όχι από ιούς. «Από τη στιγμή που ο βήχας και ο πονόλαιμος δεν οφείλονται σε κάποια βακτηριακή λοίμωξη, θα κάνουν το κύκλο τους και θα υποχωρήσουν, χωρίς να χρειαστεί να καταφύγει ο πάσχων σε αντιβίωση», υπογραμμίζει ο κ.Σκληρός.

Για την ανακούφιση των συμπτωμάτων του πονόλαιμου αρκεί είτε μια απλή αντισηψία της στοματοφαρυγγικής κοιλότητας με κάποια από τα γνωστά προϊόντα σε μορφή παστίλιας , που περιέχουν αντιμικροβιακά/αντισηπτικά συστατικά, ή αν υπάρχει φλεγμονή ένα αντιφλεγμονώδες πάλι σε παστίλια που καταπραΰνουν τον λαιμό.

Τα προιόντα αυτά καταπολεμούν ένα ευρύ φάσμα ιών (όπως τον ιό της γρίπης Α, τον RSV, τον SARS-CoV5 κα) και βακτηρίων και δεν περιέχουν αντιβιοτικό.

Αντίθετα τα σκευάσματα για το λαιμό που περιέχουν αντιβιοτικά (όπως bacitracin, tyrothricin) είναι αναποτελεσματικά στο να αντιμετωπίσουν τον πόνο και τη φλεγμονή του πονόλαιμου, γιατί τα συμπτώματα αυτά είναι στη συντριπτική τους πλειοψηφία ιογενούς αιτιολογίας. Επιπλέον, ευνοούν την ανάπτυξη ανθεκτικών μικροβίων με πολύ δυσάρεστες συνέπειες.

Η χορήγηση ακατάλληλου αντιβιοτικού, η λανθασμένη δοσολογία αλλά και η πρόωρη διακοπή του συνιστούν κακή χρήση. Κατάχρηση είναι η χορήγηση του αντιβιοτικού σε περιπτώσεις όπου δεν είναι δραστικό (π.χ. ιογενείς λοιμώξεις) και για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από το ενδεδειγμένο.

Ο κόσμος λανθασμένα πιστεύει ότι αφού αρρωσταίνει συχνά, φταίει το ότι δεν πήρε αντιβιοτικά. Κάθε άνθρωπος αντιμετωπίζει 3-4 ιώσεις κάθε χρόνο, αλλά η συμπτωματολογία είναι περίπου η ίδια. Ειδικά τώρα τους χειμερινούς μήνες, οι ιώσεις μπορεί να είναι τόσο κοντά η μία στην άλλη που ο πάσχων θεωρεί ότι αποτελούν μια και μόνη προσβολή. Τα αντιβιοτικά δεν θεραπεύουν ούτε βοηθούν στην πρόληψη των ιώσεων. Συχνά επίσης, τα αντιβιοτικά χορηγούνται ώστε μια ιογενής λοίμωξη να μην εξελιχθεί σε μικροβιακή, πράγμα που είναι επίσης λάθος: τα αντιβιοτικά δεν προλαμβάνουν μια μικροβιακή λοίμωξη. Μία καλή διέξοδος για την αντιμετώπιση θεωρείται η ομοιοπαθητική που δεν καταργεί τα αντιβιοτικά αλλά με την επιλογή του κατάλληλου φαρμάκου ανάλογα με την περίπτωση, ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα ισχυροποιώντας εκ των έσω τις αμυντικές δυνάμεις του οργανισμού.

10 σημαντικές συμβουλές:

1. Το κοινό κρυολόγημα και γενικά οι ιώσεις δεν χρειάζονται αντιβιοτικά.

2. Τα αντιβιοτικά μπορεί να προκαλέσουν ζημιά στον οργανισμό μας. Συζητήστε τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των αντιβιοτικών με το γιατρό σας – θα είναι σε θέση να εκτιμήσει αν τα χρειάζεστε πραγματικά.

3. Βήχας με φλέγμα από μόνος του -ακόμα κι αν είναι κίτρινο- δεν αποτελεί λόγο για να πάρουμε αντιβίωση.

4. Όταν έχετε πονόλαιμο και καταρροή, τότε πολύ πιθανόν η λοίμωξη να μην ανταποκριθεί στην αντιβίωση. Για την ανακούφιση των συμπτωμάτων, βοηθούν σημαντικά προϊόντα που δεν περιέχουν αντιβιοτικό, οι εισπνοές ατμού, η λήψη πολλών υγρών καθώς και οι χυμοί φρούτων. Πρέπει να αποφεύγονται ωστόσο, οι χυμοί εσπεριδοειδών όταν ο πόνος είναι δυνατός.

5. Θα πρέπει να συμβουλευτείτε το γιατρό σας αν ο πονόλαιμος, ή τα συμπτώματα της ίωσης, της γρίπης ή του κρυολογήματος διαρκούν περισσότερο από 3 ημέρες.

6. Θα πρέπει επίσης να συμβουλευτείτε το γιατρό σας, εάν έχετε υψηλό πυρετό, και ένα πραγματικά κόκκινο ή πυώδη (η με παρουσία πύου) λαιμό.

7. Να λαμβάνετε όλες τις δόσεις ανά ημέρα και να ολοκληρώνετε τη θεραπεία. Αυτή διαρκεί περίπου 5 ημέρες. Διαφορετικά, ενθαρρύνετε την δημιουργία ανθεκτικών βακτηρίων.

8. Μην φυλάσσετε αντιβιοτικά στο φαρμακείο σας για μελλοντική χρήση. Ένα αντιβιοτικό που συνταγογραφείται για μια λοίμωξη, μπορεί να είναι ακατάλληλο για μία άλλη.

9. Αν έχετε ένα αντιβιοτικό από την τελευταία φορά που είχατε μία λοίμωξη του αναπνευστικού, ρωτήστε το γιατρό σας πριν την χρήση του. Θα πρέπει να το ξεκινήσετε μόνο τότε που τα συμπτώματα επιμένουν ή επιδεινώνονται ή δεν αναρρώνετε στον αναμενόμενο χρόνο. Με τον τρόπο αυτό είστε σίγουροι ότι δεν παίρνετε αντιβιοτικά χωρίς λόγο.

10. Θυμηθείτε: Η κακή και άσκοπη χρήση των αντιβιοτικών μακροπρόθεσμα θα δημιουργήσει μικρόβια που δεν θα καταπολεμούνται από τα αντιβιοτικά που έχουμε στην διάθεση μας. Άρα είναι καθήκον όλων μας να προστατέψουμε τα όπλα που έχουμε σήμερα για να αντιμετωπίζουμε τις μολύνσεις.

(πηγή: health.in.gr, euronews, pharmapluslink)