03 Αυγ Ποια είναι η σχέση του χορού με το πιλάτες;

της Μαργαρίτα Πρεφτίτση

Η αλήθεια είναι ότι ο Τζότζεφ Πιλάτες δεν ήταν χορευτής. Ωστόσο, συνεργάστηκε με αρκετούς χορευτές όπως τoν Μιχαήλ Μπαρίσνικοφ, τον Τζωρτζ Μπαλανσάιν, τον Ρούντολφ Βον Λαμπάν και την Χάνυα Χολμ. Ο λόγος για τον οποίο τόσοι πολλοί άνθρωποι συνδέουν τη μέθοδο πιλάτες με τον χορό είναι διότι η τεχνική πιλάτες απογειώθηκε όταν ο δημιουργός της ταξίδεψε στις Ηνωμένες Πολιτείες. Πιο συγκεκριμένα, το πρώτο στούντιο πιλάτες βρισκόταν δίπλα στο New York City Ballet, με αποτέλεσμα πολλοί χορευτές να στραφούν στη μέθοδο Pilates, η οποία μετέπειτα τους βοήθησε να βελτιώσουν θεαματικά τις δυνατότητές τους.

Η μέθοδος πιλάτες, όπως και ο χορός, χρησιμοποιεί ολόκληρο το σώμα κατά την κίνηση. Για να γίνει όμως πιο κατανοητή η σχέση που υπάρχει ανάμεσα στον χορό και τη μέθοδο θα περιγράψουμε μια γνωστή χορευτική κίνηση του κλασικού χορού. Για παράδειγμα, οι χορευτές μπορούν να εκτελέσουν ένα «rondejambe» στην μπάρα. Το «rondejambe» στα αγγλικά μεταφράζεται ως «circle of the leg». Ακόμα και αν μόνο το ένα πόδι κινείται, το άλλο πόδι που μένει σταθερό στο έδαφος πρέπει να είναι συνεχώς γυρισμένο σε «turn out» θέση (έξω στροφή) και τεντωμένο. Το βάρος του σταθερού ποδιού πρέπει να είναι ομοιόμορφα κατανεμημένο (όχι τόσο στη φτέρνα ή στα δάχτυλα, το πιο σωστό είναι να μοιράζεται στην καμάρα του πέλματος). Ακόμη και αν δεν υπάρχουν κινήσεις του βραχίονα, όπως σε μια χορογραφία, τα χέρια θα πρέπει να είναι σε καμπύλη στην πρώτη ή δεύτερη θέση, οδηγημένα από τους ραχιαίους μυς που συμμετέχουν στην κίνηση.

Παρόμοια ακριβώς κίνηση με το «rondejambe» χρησιμοποιείται επίσης σε ασκήσεις του πιλάτες. Αρχικά ο μαθητής μαθαίνει την άσκηση στο έδαφος (mat work), ξαπλωμένος σε πλάγια θέση. Στη περίπτωση αυτή ισχύουν οι ίδιες ακριβώς αρχές με την όρθια κλασική χορευτική θέση. Πιο συγκεκριμένα, κάνοντας την άσκηση στο έδαφος ο μαθητής θα εκτελέσει τις ίδιες ακριβώς κυκλικές κινήσεις. Η άσκηση θα επιτευχθεί με τη συμμέτοχη παρόμοιων μυϊκών ομάδων, με τη διαφορά ότι το σώμα βρίσκεται σε ξαπλωμένη πλάγια θέση που την κάνει πιο εύκολη από την όρθια θέση. Επίσης, στο έδαφος ο μαθητής έχει τη δυνατότητα να ελέγξει καλύτερα το σώμα του απ΄ ότι στην όρθια στάση.

Σε αντίθεση με άλλες ασκήσεις εκγύμνασης η μέθοδος πιλάτες, όπως και ο χορός, έχουν την ικανότητα να διατηρούν τους μυς γραμμωμένους. Ενώ μετά από μια σταθερή συμμέτοχη σε άλλες κοινές μεθόδους εκγύμνασης μπορεί κανείς να αντιληφθεί ότι γυμνάστηκε σε ορισμένες περιοχές του σώματος του, στο πιλάτες και στο χορό, συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Το βάρος το οποίο οι χορευτές και οι μαθητές πιλάτες σηκώνουν είναι το βάρος του σώματός τους. Πολλές από τις κινήσεις, όπως το σήκωμα της παρτενέρ στον χορό, επιτυγχάνονται με την καθημερινή εκτέλεση ασκήσεων που έχουν ως στόχο την αντοχή και την μυϊκή ενδυνάμωση. Ως εκ τούτου, ολόκληρο το σώμα δέχεται την προσοχή, επειδή κάθε μυς συμμετέχει στην ενεργοποίηση του άλλου. Ως αποτέλεσμα, στη μέθοδο πιλάτες και στον χορό οι μύες συνεργάζονται για ένα αρμονικό αποτέλεσμα το οποίο προέρχεται από την συνεργατική κίνηση ολόκληρου του σώματος.
Από την άλλη μεριά, η νοητική λειτουργία είναι αναμφισβήτητα το πιο σημαντικό στοιχείο κατά την εκτέλεση των ασκήσεων στον χορό και στην μέθοδο πιλάτες. Το μυαλό είναι αυτό που επιτρέπει στο σώμα να κάνει το οτιδήποτε. Αφού το μυαλό κατανοήσει τα βασικά στοιχεία της τεχνικής, το σώμα εφαρμόζει τις βασικές έννοιες της κινησιολογίας στην πράξη. Χωρίς το μυαλό και την θεωρητική κατανόηση της κίνησης, το σώμα δεν είναι ποτέ έτοιμο να εκτελέσει τις ασκήσεις σωστά.

Την περίοδο που ο Τζότζεφ Πιλάτες άρχισε να πειραματίζεται με τον εξοπλισμό της μεθόδου του, κατά τη διάρκεια του Ά Παγκοσμίου Πολέμου, ως αιχμάλωτος πολέμου των Άγγλων σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στο Isle of Man, ξεκίνησε να χρησιμοποιεί κρεβάτια νοσοκομείου και τα ελατήριά τους για να γυμνάσει τους αιχμαλώτους και αρρώστους που βρισκόταν ακινητοποιημένοι στα κρεβάτια τους. Η πρωτόγνωρη αυτή μέθοδος επέφερε μοναδικά αποτελέσματα. Μέσα από τις ασκήσεις του οι ασθενείς του απέκτησαν περισσότερη δύναμη που τους έδωσε τη δυνατότητα να αναρρώσουν γρηγορότερα και να σηκωθούν από το κρεβάτι. Το βιβλίο του «Η επιστροφή στη ζωή» επικεντρώνεται σε μεγάλο βαθμό στη σύνδεση μεταξύ του σώματος και του νου. Οι παρατηρήσεις που κάνει στο βιβλίο βοηθάνε τον αναγνώστη να ανταπεξέλθει στο άγχος της καθημερινότητας, επιτρέποντάς του να κατακτήσει την ψυχική και σωματική υγεία. Ο Τζότζεφ Πιλάτες ονομάζει το παραπάνω «φυσική κατάσταση», «πρώτη απαίτηση για ευτυχία».
Αρκετά συχνά, διάσημοι χορογράφοι όπως η Μάρθα Γκράχαμ και ο Τζωρτζ Μπαλανσάιν έστελναν τους χορευτές τους στο στούντιο του Τζότζεφ Πιλάτες για την αποκατάσταση των τραυματισμών τους. Χορεύτριες, όπως η Ρομάνα Κρυζανόβσκα, η Κάθυ Γκραντ και η Καρόλα Τριέρ επισκέφτηκαν τον Τζότζεφ Πιλάτες για πόνους στο γόνατο, στον αστράγαλο και στην πλάτη. Πόνοι συχνοί στους χορευτές. Μετά από μερικές συνεδρίες με τον ίδιο, κάθε μία από αυτές δεν ανακουφιζόταν μόνο από τον πόνο αλλά συνέχιζε την καριέρα της με περισσότερη ενέργεια.

Η μακρόχρονη σχέση του πιλάτες με τον χορό έχει δείξει ότι υπάρχει στενή και ουσιαστική σύνδεση μεταξύ τους. Η πείρα έχει δείξει ότι ένας χορευτής κάνοντας πιλάτες μπορεί να βελτιωθεί σημαντικά στην τέχνη του, ενώ, από τη άλλη, πολλοί χορευτές στο παρελθόν έχουν αναδειχθεί σε εξαιρετικοί δάσκαλοι της τεχνικής πιλάτες.

Η Μαργαρίτα Πρεφτίτση, είναι μπαλαρίνα και πιστοποιημένη εκπαιδεύτρια στη μέθοδο πιλάτες, γιόγκα και γιόγκα για παιδιά, trx & bosu καθώς και prenatal & postnatal fitness instructor και της αρέσει να γράφει