One small thing – Τι έχει να μου μάθει;

Θα ήταν ωραίο να μην υπήρχαν αναποδιές στη ζωή. Ανατροπές και δυσάρεστες εκπλήξεις.

Όμως υπάρχουν. Ένα από τα πράγματα που με βοηθούν πως να αντιμετωπίζω τις δύσκολες φάσεις της ζωής, είναι η φιλοσοφία. Ήρθε σαν συνέχεια των τεσσάρων χρόνων συστημικής ψυχοθεραπείας που είχα κάνει σε ομάδα πριν από εικοσιπέντε χρόνια και από τότε δεν έχω σταματήσει να διαβάζω βιβλία πάνω στη ψυχολογία και να ανακαλύπτω το λόγο φιλοσόφων. Πέρα από μία πνευματικότητα μιλούσαν για τη ζωή με μία λογική πρακτική και οι απόψεις τους πάνω σε διάφορα θέματα, μου άνοιγαν μία νέα θέαση και μονοπάτι θα έλεγα, προς την ίδια τη ζωή. Το παρακάτω απόσπασμα είναι από το βιβλίο Περί της πνευματικής γαλήνης, (εκδόσεις Πατάκη) του στωικού φιλόσοφου Σενέκα ο οποίος γεννήθηκε ανάμεσα στο 4ο π.Χ και στο 1ο μ.Χ.

Τι μπορεί να μου μάθει μία δύσκολη στιγμή;

«Ίσως όμως θα παρατηρούσες ότι βρίσκεσαι σε κάποια δύσκολη φάση της ζωής σου και ότι, πριν καν το συνειδητοποιήσεις, δημόσια ή η ιδιωτική σου περιουσία σε έδεσε σε με έναν τέτοιον βρόχο, που ούτε να τον λύσεις μπορείς ούτε να τον σπάσεις. Σκέψου όμως ΄τι οι φυλακισμένοι μόνο στην αρχή ανησυχούν για τα δεσμά τους και τα πεδικλωμένα πόδια τους, αργότερα όταν έχουν αποφασίσει να μην αντιστέκονται σε αυτά αλλά και να τα υπομένουν, η ανάγκη τους μαθαίνει να τα υποφέρουν με γενναιότητα και η συνήθεια να τα ανέχονται με ευκολία. Αν εκείνο που επιθυμείς περισσότερο είναι να αντιμετωπίσεις  εύκολα τα δεινά σου και όχι να τα κάνεις απεχθή, σε κάθε είδος ζωής θα βρεις ότι υπάρχουν και διασκεδάσεις και ανάπαυλες και ηδονές. Για τίποτε άλλο η φύση, η οποία γνώριζε πολύ καλά σε ποιον κόσμο θλίψεων έχουμε γεννηθεί, δεν αξίζει περισσότερο τις ευχαριστίες μας όσο για το ότι επινόησε τη συνήθεια, η οποία ανακουφίζει τις δυστυχίες μας και με αυτόν τον τρόπο γρήγορα μας συνηθίζει και σε σοβαρότερα δεινά. Κανείς δεν μπορεί να υπομείνει τη δυστυχία, αν αυτή διατηρούσε και στη συνέχεια την ίδια βιαιότητα που είχε στο πρώτο της χτύπημα. Όλοι μας είμαστε δεμένοι με τη τύχη. Μερικοί έχουν δεθεί με χαλαρή και χρυσή αλυσίδα, άλλοι με σφιχτή, καμωμένη από ευτελέστερο μέταλλο  ποια σημασία όμως έχει αυτό; Η ίδια αιχμαλωσία μας κρατά όλους στα δεσμά της, γιατί και όσοι έδεσαν άλλους έχουν και οι ίδιοι δεθεί -εκτός αν νομίζεις ότι η αλυσίδα στο αριστερό χέρι είναι ελαφρότερη. Κάποιοι δένονται με το δημόσιο αξίωμα τους, άλλοι με τον πλούτο τους, μερικοί φέρουν τα δεσμά της υψηλής τους καταγωγής, άλλοι της ταπεινής, κάποιοι υποκλίνονται μπροστά σε ξένο βασίλειο, άλλοι μπροστά στο δικό τους, μερικοί υποχρεώνονται να μείνουν σ’ ένα τόπο εξόριστοι, άλλοι παραμένουν ως ιερείς. Ολόκληρη η ζωή είναι μία δουλεία. Για αυτό θα πρέπει κανείς να συμφιλιωθεί με τον κλήρο που του έλαχε, να παραπονιέται για αυτό όσο γίνεται λιγότερο και να κρατά για τον εαυτό του όποιο καλό του τύχει, καμία κατάσταση δεν είναι τόσο πικρή, ώστε να μην μπορεί ένα ήρεμο μυαλό να βρει κάποια παρηγοριά σε αυτήν. Ακόμα και οι μικροί χώροι με έναν επιδέξιο σχεδιασμό συχνά αποκαλύπτουν περισσότερες χρήσεις και η προσεκτική εκμετάλλευση του χώρου μπορεί να τον κάνει κατοικήσιμο, ακόμα κι αν είναι πολύ μικρών διαστάσεων. Στις δυσκολίες επιστράτευσε τη λογική έχεις τη δυνατότητα να απαλύνεις τα σκληρά και να διευρύνεις τα στενά, έτσι που τα βάρη να ασκούν τελικά μικρότερη πίεση σε όσους υποφέρουν με δεξιότητα…κι ας μη φθονούμε αυτούς που στέκονται σε υψηλότερε θέσεις, όπου υπάρχουν ύψη υπάρχουν και γκρεμοί.»