19 Οκτ Διατροφή και ψυχική διάθεση

[dropcap]Ε[/dropcap]ίναι ευρέως γνωστό πως η ισορροπημένη διατροφή είναι απαραίτητη για την επαρκή θρέψη του ανθρώπινου οργανισμού.

Προκειμένου να εξυπηρετήσει αυτόν ακριβώς το σκοπό, η φύση έδωσε μια τεράστια ποικιλία γεύσεων, αρωμάτων και χρωμάτων στις τροφές, προκαλώντας μέσα από τη σίτιση τέρψη, μεταλλάσσοντας την τροφή σε κάτι ελκυστικό και διεγείροντας μας για μεγαλύτερη ποικιλία στη διατροφή. Έτσι σήμερα η διατροφή για τον άνθρωπο, αποτελεί μια επιτακτική ανάγκη θρέψης και τέρψης, που επιβάλλεται να διατηρείται με μια τέτοια ισορροπία, ώστε ούτε να τρώμε απλά για να ζούμε, αλλά ούτε να ζούμε για να τρώμε…

Πέρα όμως από τις οργανικές ανάγκες και τη στιγμιαία ικανοποίηση που διεκπεραιώνονται μέσα από την διατροφή μας, πολλά θρεπτικά συστατικά «επεμβαίνουν» δραστικά και στη ψυχολογική μας σφαίρα, συμβάλλοντας στη διαμόρφωση ανάλογης διάθεσης. Δεν είναι λοιπόν λίγες οι φορές, που η έντονη νευρικότητα ή αντιθέτως η ηρεμία με την οποία αντιμετωπίζουμε μια κατάσταση, οφείλεται σε μεγάλο ποσοστό στο τρόπο και στη ποιότητα της διατροφής μας.

Θρεπτικά συστατικά ζωτικής

Θρεπτικά συστατικά ζωτικής σημασίας, αποτελούν πρόδρομες ουσίες για την παραγωγή συγκεκριμένων νευροδιαβιβαστών. Οι νευροδιαβιβαστές είναι χημικές ουσίες οι οποίες απελευθερώνονται από τα μικροκυστίδια που υπάρχουν στις απολήξεις των νευρικών κυττάρων και συμβάλλουν στη μεταφορά των πληροφοριών από το ένα κύτταρο στο άλλο.

Μέχρι πριν από κάποιες δεκαετίες, οι επιστήμονες πίστευαν πως η μεταφορά αυτή γίνεται αποκλειστικά μέσω ηλεκτρικών κυμάτων, που «διαπερνούν» το νευρικό κύτταρο. Η ανακάλυψη της ύπαρξης και της δράσης των νευροδιαβιβαστών, αποτελεί ένα τεράστιο βήμα εξέλιξης για την κατανόηση του τρόπου επικοινωνίας των νευρικών κυττάρων και σήμερα γνωρίζουμε πως αυτή ακριβώς η επικοινωνία δεν αποτελεί μόνο ηλεκτρικό φαινόμενο αλλά και χημικό. Έτσι η παροχή θρεπτικών συστατικών, πρόδρομων ουσιών για τους νευροδιαβιβαστές, ανάγεται σε υψίστης σημασίας ζήτημα για τη βιολογία του ανθρώπινου εγκεφάλου. Ας δούμε λοιπόν ποια θρεπτικά συστατικά μπορούν να επηρεάσουν τη διάθεσή μας, τροποποιώντας τα επίπεδα νευροδιαβιβαστών όπως η σεροτονίνη και η ντοπαμίνη.

Η τρυπτοφάνη είναι ένα αμινοξύ το οποίο βρίσκεται σε μεγάλα ποσά στο κοτόπουλο και στη γαλοπούλα και αποτελεί πρόδρομη ουσία για την παραγωγή της σεροτονίνης, του νευροδιαβιβαστή ο οποίος ευθύνεται για τη καλή διάθεση και που τα χαμηλά του επίπεδα στον εγκέφαλο σχετίζονται με την κατάθλιψη. Τρώγοντας λοιπόν, κοτόπουλο ή γαλοπούλα δημιουργούμε καλύτερη διάθεση; Τα πράγματα όμως δεν είναι ακριβώς έτσι…και αυτό διότι η τρυπτοφάνη είναι αμινοξύ με αργό μεταβολισμό, δεν φτάνει γρήγορα στον εγκέφαλο, με συνέπεια άλλα αμινοξέα που υπάρχουν στις πλούσιες σε πρωτεΐνη τροφές (όπως για παράδειγμα το αμινοξύ τυροσίνη) και έχουν πιο γρήγορο μεταβολισμό, να προσεγγίζουν πιο έγκαιρα το χώρο του εγκεφάλου, δημιουργώντας το έδαφος για παραγωγή νευροδιαβιβαστών με άλλες επιδράσεις, όπως η ντοπαμίνη, η οποία διεγείρει και ενδυναμώνει τη προσοχή και τη συγκέντρωση. Προκειμένου λοιπόν να ευνοηθεί η παραγωγή της σεροτονίνης απαιτείται ένα γεύμα που θα δώσει τη δυνατότητα στην τρυπτοφάνη να «ταξιδέψει» μόνη της μέχρι τον εγκέφαλο και να συμβάλλει εκεί στην παραγωγή σεροτονίνης. Ένα τέτοιο γεύμα δεν πρέπει να εμπεριέχει τροφές πλούσιες σε πρωτεΐνη, όπως για παράδειγμα το κρέας και το κοτόπουλο, αλλά πρέπει να αποτελείται από επιλογές πλούσιες σε υδατάνθρακες, π.χ. μια πατατοσαλάτα, ένα πιάτο με ζυμαρικά ή ένα γευστικό ριζότο…

Εστιάζοντας τώρα στα μικροθρεπτικά συστατικά της τροφής και στις επιδράσεις τους στη ψυχική μας διάθεση, το φυλλικό οξύ , η βιταμίνη Β6 και η βιταμίνη Β12 αξίζουν σίγουρα ιδιαίτερη μνεία. Και οι τρεις αυτές βιταμίνες του συμπλέγματος Β, εμφανίζουν σημαντικές αντί – stress επιδράσεις, συμβάλλουν σε μια καλή ψυχική διάθεση και πρέπει να αποτελούν μέλημα όλων των ατόμων με εξαντλητικούς ρυθμούς εργασίας.

• Βιταμίνη Β12 – πηγές : Θαλασσινά – μαλάκια (π.χ. στρείδια, χταπόδι, κ.λ.π.), κρέας, αβγό, γαλακτοκομικά
• Βιταμίνη Β6 – πηγές : Μαγιά μπύρας, αναποφλοίωτο ρύζι, βασιλικός πολτός, ηλιόσποροι, μπανάνες, κρόκος αυγού, μοσχάρι.
• Φυλλικό οξύ – πηγές : Μαγιά μπύρας, σκουροπράσινα φυλλώδη λαχανικά, ( π.χ. σπανάκι), πορτοκάλι, δημητριακά ολικής αλέσεως, όσπρια

Παράλληλα το σελήνιο, ένα ιχνοστοιχείο με έντονη αντιοξειδωτική δράση έχει συμμετάσχει σε πολλές έρευνες που αφορούν τη διατροφή και τη ψυχική διάθεση, παρουσιάζοντας επιδράσεις εξισορροπιστικές και προασπίζοντας τον ψυχισμό μας σε έντονα αγχώδεις στιγμές. Καλές πηγές σεληνίου είναι τα δημητριακά ολικής αλέσεως, τα ψάρια και φυσικά οι ξηροί καρποί. Αξίζει να αναφερθεί πως ένα μόλις τεμάχιο Brazilian nut, είναι ικανό να μας δώσει και με το παραπάνω την απαραίτητη ημερήσια δόση σεληνίου.

Στο πεδίο τώρα των επιδράσεων μια ομάδας λιπαρών οξέων, τα ω-3 λιπαρά οξέα, τα δεδομένα είναι πραγματικά συναρπαστικά. Πριν από λίγα χρόνια μια ομάδα επιστημόνων με επικεφαλής τον Άντριου Στολλ,  διευθυντή του εργαστηρίου Ψυχοφαρκακευτικής Ερευνας του McLean Hospital, έδειξε πως η συμπληρωματική χορήγηση ωμέγα-3 λιπαρών οξέων σε ασθενείς με κατάθλιψη, μείωσε σημαντικά την συχνότητα και την ένταση των επεισοδίων τους. Το αρχικό ερέθισμα για την έρευνα του, ήταν η παρατήρηση πολλών επιστημόνων σχετικά με τα επίπεδα ωμέγα-3 λιπαρών οξέων, τόσο στο πλάσμα όσο και στις κυτταρικές μεμβράνες, ατόμων με διάγνωση χρόνιας κατάθλιψης. Τα επίπεδα λοιπόν αυτά παρουσιάζονταν πάντα μειωμένα. Στο ίδιο μάλιστα πόρισμα κατέληγε και μελέτη του καθηγητή Ψυχιατρικής Μάλκολμ Πιτ και αφορούσε τα επίπεδα ω-3 λιπαρών οξέων των μεμβρανών των ερυθροκυτάρρων σε ασθενείς με κατάθλιψη. Οι περισσότερες έρευνες σχετικά με την κατάθλιψη και τα ω-3 λιπαρά οξέα έχουν γίνει με ιχθυέλαια. Μάλιστα πολλοί επιστήμονες είναι τόσο ενθουσιασμένοι με τη δράση των διατροφικών συμπληρωμάτων των ιχθυελαίων, που πιστεύουν πως ίσως για πρώτη φορά μπορεί η αποτελεσματικότητα ενός συμπληρώματος διατροφής να συγκριθεί με μια συνθετική φαρμακευτική ουσία. Αν κοιτάξουμε τώρα την μέση κατανάλωση ψαριών και την συχνότητα εμφάνισης περιστατικών κατάθλιψης ανά χώρα, θα διαπιστώσουμε πως η μεγαλύτερη κατανάλωση ψαριών συνεπάγεται μικρότερη εμφάνιση κατάθλιψης. Κλείνοντας να τονίσουμε πως εκτός από τα ιχθυέλαια και συνεπώς τα ψάρια, καλές πηγές ω-3 λιπαρών είναι ο λιναρόσπορος και τα καρύδια.

(πηγή: www.elixirioonline.gr)