25 Ιαν Η θεραπεία του γέλιου

Η ύπαρξη του γέλιου είναι πανανθρώπινη: ακόμη και παιδικά κωφά και τυφλά γελούν αβίαστα. Αυτό υποδηλώνει ότι δεν πρόκειται για κάτι που μαθαίνεται αλλά για κάτι έμφυτο.

Τι σας κάνει να γελάτε;
Η πρώτη απάντηση μπορεί να είναι μία κωμωδία, ένα τηλεοπτικό πρόγραμμα όπως Οι Σίμπσονς, ένας κωμικός. Ωστόσο, το χιούμορ αντιπροσωπεύει μόνο το 20 τοις εκατό του γέλιου. Ο ψυχολόγος Ρόμπερτ Προβάιν και οι συνεργάτες του στο Πανεπιστήμιο του Μαίρυλαντ, διαπίστωσαν ότι το γέλιο εμφανίζεται κυρίως σε συνηθισμένες κοινωνικές συναλλαγές. Απλές δηλώσεις του τύπου «Γεια σου Γιάννη!» και «Να σου φέρω ένα ποτό;» συχνά διανθίζονται με γέλια. Εάν λείπουν βιβλία, ταινίες και άλλα συναφή, οι πιθανότητες να γελάσετε όταν βρίσκεστε παρέα με άλλους είναι 30 φορές περισσότερες απ΄ό,τι όταν είστε μόνοι σας. Φυσικά το γέλιο προκαλείται και από άλλα αίτια, τα οποία δεν είναι απαραιτήτως ευχάριστα. Η νευρικότητα. Λόγω φόβου ή ενόχλησης, μπορεί να προκαλέσει γέλιο, όπως άλλωστε και το αίσθημα μεγάλης ευφορίας. Αν όλα τα άλλα αποτύχουν, το γαργάλισμα προκαλεί γέλιο, έστω και ακούσιο.

Γελάστε και ο κόσμος όλος γελάει μαζί σας
Το γέλιο είναι αναμφίβολα μεταδοτικό. Για αυτό τόσα κωμικά προγράμματα συνοδεύονται από γέλιο. Ο Προβάιν αναφέρει ότι αυτά τα «κομμάτια γέλιου» είτε από ζωντανό κοινό είτε προμαγνητοφωνημένο, ενισχύουν το κωμικό στοιχείο του προγράμματος. Όπως είναι αναμενόμενο, το γέλιο μόνο δεν αρκεί αφού χρειάζεται και το αστείο. Όταν όμως υπάρχει το αστείο μπορεί κανείς με προτροπές γέλιου, να κάνει το ακροατήριο να γελάσει περισσότερο και να πιστέψει ότι το πρόγραμμα είναι πιο αστείο.

Το γέλιο κάνει καλό;
Σύμφωνα με μία δημοφιλή πεποίθηση, το γέλιο κάνει καλό. Ασφαλώς τονώνει το αίσθημα ευτυχίας και αποδιώχνει τις έγνοιες αλλά υπάρχουν επίσης ενδείξεις ότι ευνοεί την υγεία. Πολυάριθμες μελέτες δείχνουν ότι το γέλιο μπορεί να συμβάλλει σημαντικά στη διαχείριση του πόνου. Η αξιοποίηση του χιούμορ για την απόσπαση της προσοχής μπορεί να περιορίσει το αίσθημα του πόνου. Ορισμένα νοσοκομεία χρησιμοποιούν τακτικά το χιούμορ πριν από επώδυνες ενέσεις, ιδιαίτερα στα παιδιά. Ενώ αυτό ίσως δεν προκαλεί έκπληξη, το γέλιο μπορεί ακόμα να συμβάλλει στη μείωση των καρδιακών παθήσεων, επεκτείνοντας την εσωτερική στοιβάδα του τοιχώματος των αρτηριών (ενδοθήλιο) και αυξάνοντας έτσι τη ροή του αίματος έως και 20 τοις εκατό. Σχετική μελέτη έδειξε ότι η ροή του αίματος αυξήθηκε στο 95 τοις εκατό των ατόμων που παρακολούθησαν στιγμιότυπα από μία αστεία ταινία, ενώ το 70 τοις εκατό όσων παρακολουθούσαν ένα αγχώδες στιγμιότυπο βίωσαν μείωση ροής. Το γέλιο βελτιώνει επίσης το ανοσοποιητικό σύστημα, αυξάνοντας την ενεργοποίηση των κυττάρων που καταπολεμούν τις λοιμώξεις. Μειώνει το ποσό της αγχογόνου ορμόνης στο σύστημα σας και συμβάλλει στη μείωση των αλλεργικών συμπτωμάτων. Από την άλλη, το γέλιο δεν είναι πάντα ωφέλιμο. Ο Έλληνας στωικός φιλόσοφος Χρύσιππος (280-207 π.Χ) φημολογείται ότι πέθανε από ακατάσχετο γέλιο καθώς παρακολουθούσε τον μεθυσμένο γάιδαρο του. Ως επί το πλείστον πάντως, τα στοιχεία συνηγορούνε υπέρ της επωφελούς επίδρασης του γέλιου.

Επιθυμητή η καλή αίσθηση του γέλιου
Μια μελέτη του Καρλ Γκράμερ και του Ειρηναίου Έιμπλ-Έιμπεσφελντ αποκάλυψε ότι κατά τη γνωριμία ανδρών και γυναικών, το πόσο ενδιαφέρον εκδηλώνεται και από τις δύο πλευρές σχετίζεται με την ποσότητα του γέλιου στη συζήτηση. Ωστόσο, τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες, το επίπεδο του ενδιαφέροντος σχετίζεται με τη χρονική διάρκεια που γελάει η γυναίκα και όχι ο άνδρας.

(απόσπασμα από το βιβλίο Αυτό το βιβλίο έχει αισθήματα, οδοιπορικό στον κόσμο των ενστίκτων και των συναισθημάτων, εκδόσεις Βιβλία Τερζόπουλος)