25 Ιούν Ό,τι είναι ουσιαστικό μένει
Ό,τι είναι ουσιαστικό μένει για πάντα. Αν και δεν μου αρέσει να χρησιμοποιώ γενικεύσεις γιατί πραγματικά τίποτα δεν μένει για πάντα, έστω και αν κάτι μπορεί να διαρκεί για χιλιάδες χρόνια, είναι αυτή η αιώνια διάρκεια που κάνει κάποια πράγματα να μοιάζουν ότι διαρκούν για πάντα. Κάθομαι στο πεζούλι και θαυμάζω για άλλη μία φορά, για άλλον ένα χρόνο τη μοναδική ομορφιά αυτού του τοπίου. Τα βουνά, οι βράχοι και οι βραχονησίδες παραμένουν ακίνητα το ίδιο, η θάλασσα υπάρχει αλλά αλλάζει, κάποιες ημέρες σαν και αυτή είναι ήρεμη και γαλήνια, άλλες ημέρες που σηκώνει αέρα έχει κύματα. Το ίδιο και ο ουρανός. Άλλες φορές καταγάλανος, άλλες μουντός, κάποιες με σύννεφα, αλλάζει χρώματα, βάφεται με υπέροχες αποχρώσεις.
Ό, τι είναι ουσιαστικό ισχύει για πάντα. Διαβάζουμε κείμενα που έχουν γραφτεί πριν από χιλιάδες χρόνια, εξασκούμαστε σε πρακτικές ασκήσεων που έχουν δημιουργηθεί πριν από αιώνες. Οι Έλληνες φιλόσοφοι θεωρούσαν ότι στην φύση υπάρχουν τέσσερα στοιχεία ή τέσσερις ουσίες: η γη, το ύδωρ, το πυρ και ο αήρ. Ο Αριστοτέλης πρόσθεσε στην τετράδα «τον αιθέρα», το πέμπτο στοιχείο και το οποίο θα αποτελέσει την πέμπτη ουσία ή πεμπτουσία στην κοσμολογία των αρχαίων Ελλήνων. Το στοιχείο αυτό, κατά τον Αριστοτέλη, είναι το πιο σημαντικό λόγω των ιδιαιτεροτήτων του: είναι αγέννητον, αγήρατον, άφθαρτον, αΐδιον, αναυξές και αναλλοίωτον. Επιπλέον, εντοπίζεται στα ψηλά στρώματα του ουρανού (στον «ανώτατον τόπον») όπου κατοικεί η θεότητα. Άρα έχει πολύ μεγάλη αξία.
Με τον καιρό, η πέμπτη ουσία ή πεμπτουσία ή quinta essentia κατέληξε να σημαίνει την βαθύτερη ουσία κάθε όντος, τον πυρήνα γύρω από τον οποίο οργανώνεται η ύπαρξή του, τη βάση για να βαδίσουμε στη ζωή. Αυτό είναι το ουσιαστικό για τον καθένα μας, το οποίο εξελίσσεται, ενδυναμώνεται, διαχέεται, δημιουργεί και σμιλεύει. Οι ταοϊστές το ονόμασαν γινγκ και είναι ένα από τους τρεις θησαυρούς. Είναι ότι κληρονομούμε την στιγμή της συλλήψεώς μας, είναι το κλειδί της μνήμης μας. Είμαστε δυνατοί από την πρώτη ανάσα που παίρνουμε όταν ερχόμαστε στον κόσμο. Όταν γεννιόμαστε έχουμε όλα όσα χρειαζόμαστε να είμαστε πλήρεις. Και σύμφωνα με την νευροεπιστήμη, έχουμε όλα τα απαραίτητα εφόδια, τις ικανότητες και τη γνώση που χρειαζόμαστε. Το μυαλό μας διαθέτει μια πληθώρα δυνατοτήτων και εκπληκτικών ικανοτήτων να επεξεργάζεται, να μαθαίνει, να διαμορφώνει, να εμπλουτίζεται και να αναπτύσσεται. Μιλάμε για πεμπτουσία όταν αναφερόμαστε σε κάτι εξόχως ξεχωριστό σημαντικό στοιχείο, όταν δηλώνουμε το κατεξοχήν χαρακτηριστικό. Μιλάμε για την πεμπτουσία της κοινωνίας, της δημοκρατίας και του δικαίου, της γεύσης, της ευτυχίας και της ζωής.
Ό, τι είναι ουσιαστικό μένει, είναι πραγματικό και έχει περιεχόμενο. Αυτό θέλω να θυμάμαι και να κρατώ όταν βλέπω πόσα φαινομενικά και τυπικά ουσιαστικά υπάρχουν γύρω μου.