01 Οκτ Πάμε για καφέ;

Στις αραβικές χώρες όπου πίνουν αμέτρητα φλιτζάνια καφέ την ημέρα, ο παλαιός κανόνας για έναν καλοβρασμένο καφέ είναι ότι πρέπει να είναι «μαύρος σαν την κόλαση και γλυκός σαν την αμαρτία»! Το όνομα του καφέ προέρχεται από την αραβική λέξη qahwa (κάχουα) που είναι παράφραση της αραβικής ονομασίας του καφέ, qahwat al-būnn. Σημαίνει κρασί του κόκκου και αναφέρεται στο γεγονός ότι ο καφές χρησιμοποιείται σαν υποκατάστατο του κρασιού, αν λάβουμε υπ’ όψιν ότι το Κοράνι απαγορεύει τη χρήση αλκοόλ.

Ο καφές είναι το πιο δημοφιλέστερο ρόφημα στον κόσμο. Είναι η πιο αγαπημένη συνήθεια που γίνεται απόλαυση. Μας ξυπνάει το πρωί, μας συντροφεύει το απόγευμα, κλείνει ένα ωραίο γεύμα. Πίνεται ζεστός ή κρύος, σκέτος, μέτριος ή γλυκός, με γάλα ή χωρίς, ελαφρύς ή βαρύς. Υπάρχει ο ελληνικός ή τούρκικος, ο ιταλικός, ο βιεννέζικος, ο ιρλανδικός, ο αμερικάνικος ή γαλλικός, ο βιετναμέζικος. Στην Ιορδανία συνηθίζεται να προσθέτουν κάρδαμο. Όσο για τις ποικιλίες; Η αρχή ενός καλού φλιτζανιού καφέ βρίσκεται στους κόκκους. Και μετά στον τρόπο που έχει καβουρντιστεί, το άλεσμα και τη μέθοδο βρασίματος.

Οι κόκκοι
Έχετε παρατηρήσει ότι οι διπλοί σπόροι του καφέ μοιάζουν σαν το κεράσι; Ίσως γιατί το καφεόδεντρο (καφέα) που ευδοκιμεί κυρίως σε τροπικά κλίματα, μοιάζει πολύ με την κερασιά. Αν και υπάρχουν σχεδόν εκατό διαφορετικά είδη φυτών, μόνο δύο καλλιεργούνται ευρέως. Η Καφέα η αραβική (Coffea arabica) που προέρχεται από την Αιθιοπία και δίνει τους καρπούς με την καλύτερη γεύση και άρωμα για αυτό και θεωρείται και πιο μερακλήδικος, και η Coffea canephora (robusta – Καφέα η εύρωστη), οι καρποί της οποίας περιέχουν περισσότερη καφεΐνη, και προέρχεται απ’ την Ουγκάντα.
Coffea arabica
Οι κόκκοι Αράμπικα είναι πιο διαδεδομένοι. Περισσότερα από τρία τέταρτα του καφέ που πουλιέται στον κόσμο είναι αυτής της ποικιλίας. Καλλιεργείται σε μεγάλα υψόμετρα κάτι που επηρεάζει τη γεύση του. Οι κόκκοι ωριμάζουν πιο αργά και γίνονται πιο πλούσιοι στη γεύση. Υπάρχουν πολλές χώρες που παράγουν αυτή την ποικιλία με πρώτη τη Βραζιλία. Περίπου το ένα τρίτο του εδάφους της χώρας είναι κατάλληλο για παραγωγή καφέ. Ψάξτε για την λέξη βραζιλιάνικοι Σάντος και ειδικά το Μπουρμπόν Σάντος. Ο βραζιλιάνικος καφές είναι πιο γλυκός σε αντίθεση με της Κολομβίας, που είναι η δεύτερη σε παραγωγή χώρα. Ανάμεσα στους καλύτερους καφέδες Κολομβίας είναι ο Μεντελίν που έχει μία οξύτητα, ο Μαντζάλες λίγο πιο έντονος και ο Εξέλσιορ που είναι ελαφριά πιο πικρός. Ο καφές από την Γουατεμάλα που έχει πιο καπνιστή και πιπεράτη γεύση, θεωρείται από τις πιο ενδιαφέρουσες γεύσεις, ενώ από τον Περού έχει πιο αρωματικό και ευγενικό άρωμα. Προσωπικά, έχω προτίμηση τον καφέ από την Αιθιοπία. Έχει ένταση, πλούσιο σώμα, όπως λένε, με μία οξύτητα φρούτων. Οι καφέδες της Κένυας φημίζονται για τη γεύση τους και συνηθίζονται να πίνονται σκέτοι. Ο ινδικός καφές που καλλιεργείται στα νότια της χώρας είναι απαλός με νότες μπαχαρικών
Coffea robusta
Οι κόκκοι Ρομπούστα είναι πιο χοντρόκοκκοι, καλλιεργούνται σε χαμηλότερα υψόμετρα, είναι πιο εύκολοι στον τρόπο της καλλιέργειας τους και πιο ανθεκτικοί στην ασθένειες. Θεωρούνται λιγότερο ενδιαφέροντες λόγω της πικράδας και της απλότητα τους, για αυτό και βαθμολογούνται πιο χαμηλά. Καλλιεργείται ευρέως στο Βιετνάμ, μία νέα χώρα που μπαίνει σοβαρά στην παραγωγή καφέ.

Ο κόσμος του καφέ
Η ιστορία του καφέ είναι λίγο σαν θρύλος. Κανείς δεν γνωρίζει ακριβώς πότε άρχισε. Ίσως γύρω στο 850μ.Χ. από έναν Αιθίοπα γιδοβοσκό που είδε τη γηραιότερη κατσίκα τους να πηδάει σαν νεαρό κατσίκι μετά από κάτι καρπούς που έφαγε. Υπάρχουν όμως αποδείξεις ότι μοναστήρια καλλιεργούσαν καφέ εκεί, εδώ και 1.000 χρόνια. Από την Αφρική ο καφές πέρασε στην Υεμένη και διαδόθηκε στις αραβικές χώρες. Η πρώτη λεπτομερής αναφορά υπάρχει για την προέλευση και τη χρήση του είναι το 1587. Όταν η Ευρώπη υιοθέτησε τον καφέ κατά τον 17ο αιώνα ορισμένοι δραστήριοι άποικοι έσπευσαν να διαδώσουν το δέντρο της καφέας σε καινούρια μέρη του κόσμου. Οι Ολλανδοί άρχισαν να προμηθεύονται καφέ από τις φυτείες τους την Ινδία, ενώ στη Γαλλία η συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση καφέ οδήγησε την καλλιέργεια του στη Μαρτινίκα. Το πρώτο ευρωπαϊκό καφέ άνοιξε στη Βενετία το 1650και μέχρι το 1700 υπήρχαν πάνω από 300 καφέ στο Λονδίνο. Επίσης καλλιεργούσε καφέ ένα νησί του Ινδικού που λεγόταν Μπουρμπόν (σήμερα Ρεϋνιόν). Από δω το πήραν οι Βραζιλιάνοι τον σπόρο που έγινε ο περίφημος καφές Μπουρμπόν Σάντος. Αργότερα πέρασε στη Βραζιλία και στα τέλη του 19ου στην Κένυα και στην Τανζανία, στην ήπειρο οπού ξεκίνησε. Οι πρώτοι Έλληνες που γεύτηκαν τον καφέ, ήταν στην Θεσσαλονίκη και στην Κωνσταντινούπολη, στα χρόνια τη Τουρκοκρατίας. Το πρώτο καφενείο άνοιξε στο Ναύπλιο που ήταν και η πρώτη πρωτεύουσα του νεότερου ελληνικού κράτους. Όταν έγινε η μεταφορά της πρωτεύουσας, το πιο γνωστό καφενείο ήταν  «Η ωραία Ελλάς» στην Αθήνα, στη διασταύρωση Ερμού και Αιόλου.

Γνωρίζετε ότι;
-148 εκατ. σάκοι καφέ παράγονται στον κόσμο.
-πάνω από 50 χώρες παράγουν καφέ.
-ο όρος «αμερικάνο» προέρχεται από τους Αμερικανούς στρατιώτες κατά τον Β’ Παγκόσμιο. Πόλεμο, όταν στην Ιταλία αραίωναν τον εσπρέσο προσθέτοντας νερό.
-2,25 δις υπολογίζεται ο αριθμός των φλιτζανιών που πίνεται καθημερινά.
-στη Φιλανδία πίνουν τον περισσότερο καφέ κατά κεφαλήν από κάθε άλλη χώρα.
-ο ελληνικός φραπέ αποτελεί πατέντα ελληνικής προέλευσης και δεν σερβίρεται πουθενά αλλού. Εφευρέθηκε το 1957 στη διάρκεια της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης όταν ο Δημήτριος Βακόνδιος θέλησε να πιεί καφέ και δεν έβρισκε ζεστό νερό.

Καφές & υγεία
Τελικά πόσο καφέ να πίνουμε; Φημολογείται ότι ο Βολταίρος έπινε 50 φλιτζάνια καφέ την ημέρα! Ο καφές αυξάνει την ικανότητα επαγρύπνησης και αυτοσυγκέντρωσης καθώς και τις πνευματικές επιδόσεις. Η καφεΐνη όμως όταν η κατανάλωση είναι άνω των 250 με 500 mg αυξάνει και τη νευρικότητα, την ένταση και το άγχος ειδικά σε αγχώδη άτομα ή σε άτομα που πάσχουν από κρίσεις πανικού και έχουν προδιάθεση να εμφανίζουν αγχώδεις διαταραχές, Μπορεί να προκαλέσει επίσης αϋπνίες και τρέμουλο.
Έρευνες έχουν δείξει ότι έχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες χάρη στις πολυφαινόλες. Μια μέτρια κατανάλωση καφέ – ένας έως δύο καφέδες (85-250 mg) τη μέρα σχετίζεται με μια μείωση κατά 26% της πιθανότητας εκδήλωσης καρκίνου του παχέος εντέρου. Επιδρά επίσης στη γαστρική λειτουργία. Μεγαλύτερη όμως μπορεί να προκαλέσει καρδιακές αρρυθμίες. Και έχει συνδεθεί αρνητικά με το θέμα της σύλληψης και της εγκυμοσύνης.
Η καφεΐνη είναι δυνατόν να προκαλέσει εθισμό. Η απότομη διακοπή του καφέ σε όσους καταναλώνουν συστηματικά καφέ, μπορεί να επιφέρει συμπτώματα στέρησης: αίσθημα κόπωσης, υπνηλία, πονοκέφαλο, εκνευρισμό.

3 μύθοι και 1 αλήθεια
-Ο καφές δεν συνιστάται μετά από χανγκόβερ, επειδή αφυδατώνει περισσότερο τον οργανισμό. Μπορεί να σας ξυπνήσει αλλά δεν θα σας ξεμεθύσει.
-Ο καφές δεν αγαπάει την υγρασία για αυτό μην τον βάζετε στο ψυγείο για να τον διατηρήσετε περισσότερο. Τοποθετήστε τον σε ένα ξηρό και δροσερό μέρος.
-Ο σκούρος καβουρδισμένος καφές δεν περιέχει περισσότερη καφεΐνη. Στην πραγματικότητα έχει λιγότερη γιατί η καφεΐνη διαλύεται κατά τη διάρκεια τη επεξεργασίας.
-Ο καφές δεν έχει θερμίδες. Αρκεί να μην του προσθέσετε ζάχαρη ή γάλα.