17 Ιούν 5 πράγματα να γνωρίζετε για τις βιταμίνες

[dropcap]« Η[/dropcap] τροφή είναι το φάρμακο μας», είχε πει πριν από 2.000 χρόνια ο Ιπποκράτης. Και σήμερα γνωρίζουμε πόσο σημαντική είναι ισορροπημένη διατροφή για τη σωματική και πνευματική υγεία μας. Ωστόσο, ολοένα και περισσότερες βιταμίνες και συμπληρώματα βλέπουμε να καταλαμβάνουν τα ράφια των φαρμακείων, σε μία εποχή που μπορούμε να βρούμε μία πολύ μεγάλη ποικιλία τροφών που πλουτίζουν τα γεύματα μας. Όσο κι αν φαίνεται δύσκολο να υιοθετήσουμε μία υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή στην καθημερινότητα μας, ίσως λόγω του τρόπου ζωής που κάνουμε, δεν σημαίνει ότι πρέπει ν’ ανατρέξουμε στις βιταμίνες για να καλύψουμε τις ανάγκες του οργανισμού μας. Αν και τις χρειαζόμαστε και είναι αναγκαίες για την υγεία μας, μπορεί να φέρουν αντίθετα αποτελέσματα αν δεν γνωρίζετε μερικά πράγματα.

Οι βιταμίνες δεν παρέχουν ενέργεια, δεν χρησιμεύουν ως συστατικά των ιστών του σώματος και δεν είναι το μαγικό συστατικό για όλες τις αρρώστιες. Αυτό που κάνουν είναι να λειτουργούν ως ρυθμιστές στον μεταβολισμό των πρωτεϊνών, των υδατανθράκων και των λιπιδίων σε ενέργεια, να ενεργούν για την κατασκευή και τη διατήρηση των οστών, των μυών και των ερυθροκυττάρων και να θεραπεύουν αρρώστιες που προκαλούνται από την απουσία τους.

1. Παίρνετε πάρα πολλές

Κάθε βιταμίνη έχει τα δικά της χαρακτηριστικά και λειτουργίες. Όπως υπάρχει κατώτατο όριο στο οποίο συστήνεται η λήψη μίας βιταμίνης, έτσι υπάρχει και ανώτατο όριο στη δοσολογία. Αυτές οι συστάσεις βασίζονται σε επιστημονικές μελέτες, για να δείξουν όχι μόνο ασφάλεια αλλά και αποτελεσματικότητα. Υψηλές δόσεις μεμονωμένων βιταμινών επιφέρουν αλλαγές στον τρόπο που ο οργανισμός τις χρησιμοποιεί. Μπορεί να επιφέρουν αρνητικές παρενέργειες και να επηρεάσουν πολλαπλά όργανα του σώματος, όπως επίσης και να παρεμποδίσουν την απορρόφηση άλλων θρεπτικών συστατικών.

Συμπέρασμα: γνωρίστε ποια είναι η συνιστώμενη ημερήσια δόση (συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη) για τις βιταμίνες, εκτός αν έχετε μια ειδική ανάγκη (είσαστε έγκυος, έχετε βγει από χειρουργείο, είσαστε χορτοφάγος, συνηθίζετε να κάνετε συχνά δίαιτα οπού το φαγητό μπορεί να μην είναι επαρκή, καπνίζετε ή πίνετε αρκετά κ.α) και έχετε πρώτα μιλήσει με το γιατρό σας.

2. Τις λαμβάνετε καθημερινά χωρίς να διακόπτετε

Οι βιταμίνες – λόγω της χημικής τους σύνθεσης, τον τρόπο που πέπτονται και αποθηκεύονται – χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες οι οποίες δρουν διαφορετικά στο σώμα: τις λιποδιαλυτές που είναι διαλυτές στο λίπος και αποθηκεύονται κυρίως στο συκώτι και τις υδατοδιαλυτές που είναι διαλυτές στο νερό οι οποίες δεν αποθηκεύονται στο σώμα αλλά απεκκρίνονται από τα ούρα. Λιποδιαλυτές είναι οι Α, D, Ε και Κ. Υδατοδιαλυτές είναι οι βιταμίνες Β και C. Αν και δεν πρέπει να λαμβάνουμε υψηλές δόσεις κάποιας βιταμίνης (όπως ανέφερα), οι υδατοδιαλυτές είναι λιγότερες επικίνδυνες επειδή ακριβώς αποβάλλονται από το σώμα. Οι λιποδιαλυτές χρειάζονται σε περιοδικά χρονικά διαστήματα γιατί λόγω της συσσώρευσης τους στον οργανισμό μπορεί να προκαλέσουν τοξικότητα.

Συμπέρασμα: Να λαμβάνετε σοβαρά υπ’ όψη τις δόσεις που παίρνετε.

3. Δεν χρειάζεται μια καθημερινή πολυβιταμίνη ως πρόληψη.

Πρόσφατες μελέτες δεν υποστηρίζουν ότι η χρήση μίας πολυβιταμίνης εξασφαλίζει και προάγει την καλή υγεία. Οι βιταμίνες δεν θα πρέπει να αντικαθιστούν τα πραγματικά τρόφιμα, όλα τα συστατικά μπορούμε να τα πάρουμε από την καθημερινή μας τροφή. Ωστόσο αν βλέπετε ότι δεν καλύπτετε τις καθημερινές σας ανάγκες ή η φυσική σας δραστηριότητα είναι πολύ έντονη, μπορείτε να παίρνετε ένα πολυβιταμινούχο σκεύασμα ως συμπλήρωμα αλλά όχι καθημερινά.

Συμπέρασμα: οι απαιτήσεις σε βιταμίνες είναι διαφορετικές σε φύλλο, αλλάζουν με την ηλικία και τον τρόπο διατροφής. Εάν σκέφτεστε να προσθέσετε μία πολυβιταμίνη, δείτε τη συνολική κατάσταση της υγεία σας και συμβουλευτείτε το γιατρό σας εάν παίρνετε ορισμένα φάρμακα.

4. Τα συμπληρώματα βιταμινών δεν αντικαθιστούν τα τρόφιμα.

Το φαγητό είναι πάντα το νούμερο ένα μέρος για να πάρετε τις βιταμίνες σας. Και μια σωστή και ισορροπημένη διατροφή που περιλαμβάνει όλες τις ομάδες τροφών είναι ικανή να εφοδιάσει και να καλύψει όλο το φάσμα των βιταμινών στις αναγκαίες καθημερινές ποσότητες.

Συμπέρασμα: οι βιταμίνες ονομάζονται «συμπληρώματα» επειδή υποστηρίζουν – αλλά δεν αντικαθιστούν – την πραγματική τροφή ή κάποιο γεύμα. (Τα άλλα συμπληρώματα είναι φαρμακευτικές ενώσεις που λαμβάνονται πολλές φορές για την ενίσχυση των αθλητικών επιδόσεων και συνδέονται με κινδύνους για την υγεία).

5. Τα φάρμακα μπορούν να αλλάξουν τις απαιτήσεις σας σε βιταμίνες.

Τα αντισυλληπτικά χάπια και ορισμένα φάρμακα όταν λαμβάνονται μαζί με την τροφή, μπορεί να προκαλέσουν μείωση της απορρόφησης συγκεκριμένων βιταμινών ή/και να επηρεάσουν ορισμένες ανάγκες σε βιταμίνες στην πάροδο του χρόνου. Για παράδειγμα, μερικά αντιεπιληπτικά φάρμακα συμβάλλουν στην καταστροφή της βιταμίνης D.

Συμπέρασμα: πριν πάρετε κάποια βιταμίνη, ρωτήστε πρώτα το γιατρό σας για να διαπιστώσετε πότε απαιτείτε.