01 Ιούν Η φύση ως πηγή ίασης και αλήθειας

Η επαφή με τη φύση δεν είναι απλώς ένα διάλειμμα από την καθημερινότητα. Είναι μια επιστροφή σε αυτό που είμαστε.

Πότε ήταν η τελευταία φορά που αφήσατε τον ήλιο να ζεστάνει το πρόσωπό σας χωρίς να κοιτάτε το ρολόι; Πού ήταν η τελευταία φορά που ακούσατε τα πουλιά; Ξέρετε πόσες ώρες την ημέρα περνάτε μπροστά από μια οθόνη;

Αν ανατρέξουμε στα δεδομένα της Datareportal, ο μέσος Έλληνας αφιερώνει σχεδόν έξι ώρες την ημέρα μπροστά σε μία ψηφιακή συσκευή. Ο κόσμος μας έχει πλέον συνδεθεί άρρηκτα με την τεχνολογία όμως αυτή η διαρκής σύνδεση, μας αποσυνδέει σταδιακά από κάτι εξίσου ουσιαστικό. Τη φύση.

Φέρτε στο μυαλό σας πώς έχετε αισθανθεί όταν βρίσκεστε στη φύση. Την ηρεμία που νιώσατε μέσα σας, ίσως και να νιώσατε πιο ελαφριά, σαν να φεύγει ένα βάρος. Η επιστροφή στο φυσικό περιβάλλον μοιάζει όχι μόνο με ανακούφιση σαν να αφήνουμε τα προβλήματα, αλλά με επιστροφή στον ίδιο μας τον εαυτό. Η φύση έχει την ικανότητα να μας γειώνει. Να καθαρίζει τον νου και να ανοίγει την καρδιά. Δεν είναι τυχαίο πως το πράσινο και το γαλάζιο έχουν συνδεθεί με την ηρεμία και την εσωτερική γαλήνη. Η απομάκρυνση από το τσιμέντο, τον συνεχή θόρυβο και τον συνωστισμό των πόλεων δεν είναι πολυτέλεια, είναι ανάγκη.

Έρευνες επιβεβαιώνουν ότι ακόμη και λίγα λεπτά σε φυσικό τοπίο μπορούν να ενισχύσουν τη μνήμη, την προσοχή και να μειώσουν τα επίπεδα άγχους και κατάθλιψης. Σύμφωνα με διεθνείς μελέτες, όπως αυτή του Πανεπιστημίου του Μίτσιγκαν, η έκθεση σε φυσικά τοπία για μόλις 20 λεπτά την ημέρα μπορεί να μειώσει τα επίπεδα κορτιζόλης, της ορμόνης του στρες, έως και 21%. Η επαφή με το φυσικό περιβάλλον συνδέεται με βελτίωση της καρδιοαγγειακής υγείας, της διάθεσης, της γνωστικής λειτουργίας και της ενσυναίσθησης. Δεν είναι τυχαίο πως η φύση χρησιμοποιείται πλέον σε σύγχρονες θεραπευτικές πρακτικές όπως η οικοθεραπεία (ecotherapy) ή το «Δασικό Λουτρό» (shinrin-yoku), ένας όρος που επινοήθηκε από ένα ιαπωνικό υπουργείο στις αρχές της δεκαετίας του 1980 και σημαίνει «η επαφή με την ατμόσφαιρα του δάσους» για τα οφέλη που προσφέρει.

Πρόσφατα βρέθηκα στην Κρήτη. Όχι όμως στα τουριστικά παράλια, αλλά στην ενδοχώρα του νησιού, σ’ ένα μέρος γεμάτο ελιές, βότανα και τοπία που μοιάζουν ανέγγιχτα από τον χρόνο. Η θέα δεν περιλαμβάνει τίποτα εντυπωσιακό με την πρώτη ματιά. Είναι απλώς βουνό. Και δέντρα. Και ουρανός. Όμως είναι αρκετά. Εκεί, στα Καψαλιανά, στην ησυχία αυτής της γης και στη γαλήνη, συνειδητοποίησα, για ακόμα μια φορά, τη βαθιά επίδραση που έχει το φυσικό περιβάλλον στην ψυχική, πνευματική και σωματική ισορροπία.

Ένα πείραμα στην Ολλανδία, έδειξε ότι άνθρωποι που ζουν κοντά σε φυσικά τοπία έχουν χαμηλότερα ποσοστά άγχους και κατάθλιψης. Σε μια άλλη έρευνα στην Αγγλία, συμμετέχοντες που περπατούσαν για 90 λεπτά σε φυσικό τοπίο είχαν λιγότερη δραστηριότητα στον προμετωπιαίο φλοιό του εγκεφάλου, περιοχή που σχετίζεται με την εμμονική σκέψη, το άγχος και το στρες.

Ακόμα κι αν ζούμε σε πόλη, η έκθεση σε πράσινο μπορεί να λειτουργήσει σαν «ψυχική αποτοξίνωση». Οι αστικοί κήποι, τα πάρκα, οι λόφοι είναι μικρές πόρτες διαφυγής. Στο κέντρο της πόλης που μένω, αισθάνομαι τυχερή που έχω κοντά τον Εθνικό Κήπο και το Πεδίο του Άρεως, μικρές οάσεις πρασίνου μέσα στις οποίες περπατώ σχεδόν κάθε μέρα.