06 Δεκ “Would it help?”
Brooklyn lawyer James Donovan (Tom Hanks) meets with his client Rudolf Abel (Mark Rylance), a Soviet agent arrested in the U.S. in DreamWorks Pictures/Fox 2000 PIctures’ dramatic thriller BRIDGE OF SPIES, directed by Steven Spielberg.
“ Υou don’t seem alarmed?, ρωτάει ο Τομ Χανκς ως Τζέιμς Ντόνοβαν τον Μαρκ Ράιλανς που υποδύεται τον ρώσο κατάσκοπο Άμπελ στην καινούρια ταινία του Σπίλμπεργκ Η Γέφυρα των Κατασκόπων, την ώρα που προετοιμάζονται για τη δίκη. “Would it help?”, του απαντάει με μία αταραξία. Μία ατάκα που θα ξανά ειπωθεί στη διάρκεια της ταινίας και είμαι σίγουρη ότι θα μείνει στην ιστορία του κινηματογράφου.
«Θα βοηθούσε;» αναρωτώ τον εαυτό μου την επόμενη μέρα με αφορμή ένα εξωτερικό γεγονός που με θύμωσε. Καθημερινά, λίγο πολύ όλοι μας βιώνουμε αρνητικά συναισθήματα, είτε προέρχονται από καταστάσεις, είτε από το χώρο μας που μας δημιουργούν στρες, στεναχώρια, θυμό, οργή , φόβο, πόνο, ανησυχία, αγωνία, αγανάκτηση. Συναισθήματα που προβάλλουν σκέψεις από παλιότερες εμπειρίες και προέρχονται μόνο από την εσωτερική μας εντύπωση. Το ζητούμενο δεν είναι να μην έχουμε αυτά τα συναισθήματα, άλλωστε οι σκέψεις μας είναι αυτές που καθορίζουν την συναισθηματική μας διάθεση, αλλά πως τα αξιολογούμε. Ο Άμπελ (στην ταινία) έχει την πειθαρχία ν’ αντιμετωπίσει την πραγματικότητα που βιώνει. Κατηγορείται για κατασκοπία και η ποινή είναι να οδηγηθεί στην ηλεκτρική καρέκλα. Σε τι θα αποσκοπούσε αν ήταν ταραγμένος; Θ΄ άλλαζε την κατάσταση;
Ο τρόπος που εκδηλώνει το συναίσθημα του ή το κρύβει έχει διαμορφωθεί από τον τρόπο που μεγάλωσε, την παιδεία που έλαβε, την εκπαίδευση που έκανε.
Πολλές φορές, η συνειδητότητα και η αποδοχή μπερδεύεται με την απραξία και την αδράνεια. Τα πράγματα είναι αυτά που είναι τώρα, όμως ξέρουμε ότι όλα αλλάζουν. Διαμορφώνονται και μεταβάλλονται. Τι στάση και τι συμπεριφορά θα κρατήσουμε απέναντι τους και ποιες ικανότητες θα αναπτύξουμε για να τα αντιμετωπίσουμε, εξαρτάται από μας. Και αυτός ο τρόπος είναι που ευθύνεται για τις διαφορές μεταξύ των ανθρώπων. Οι αρχαίοι Έλληνες μιλάγανε για την στωικότητα. Ο στωικισμός ήταν φιλοσοφική σχολή. Υπήρξε ένα από τα πιο σημαντικά φιλοσοφικά συστήματα της αρχαιότητας και παρέμεινε μόνιμη πηγή έμπνευσης κατά την Αναγέννηση. Θεωρεί τον κόσμο ένα σύστημα που κυβερνάται από το Λόγο (λογική), εγκωμιάζει την εναρμόνιση με τη μοίρα, αποδέχεται τον πόνο και τον θάνατο και πρεσβεύει ότι ο βίος του ανθρώπου πρέπει να χαρακτηρίζεται από πνευματική ηρεμία και βεβαιότητα για την ηθική αξία. Το να μην ταράζεται κανείς από τα γεγονότα είναι μία συνιστώσα της αρετής και οι Στωικοί αμφιβάλλουν πολύ για την βοήθεια που μπορεί να προσφέρουν τα πάθη- καλά ή κακά- στην υπόθεση της αρετής, αναζητώντας την στις αρχές.
Όμως δεν είμαστε φιλόσοφοι, ινδοί βουδιστές ή μάστερ του ζεν. Υπάρχουν πάθη και έντονα συναισθήματα, το ζητούμενο δεν είναι η απάθεια και μία ζωή παθητική. «Δεν είναι τα πράγματα που με κάνουν να πονώ αλλά η άποψη που έχω εγώ για τα πράγματα», είναι μία ρήση του Επίκτητου, η οποία αποτελεί και μία από τις βασικές αρχές της Φιλοσοφικής Ψυχολογίας και Ψυχοθεραπείας.